Lęk przed wypowiadaniem się zaliczany jest do grupy fobii. Fobie przeważnie są wynikiem jakiegoś traumatycznego przeżycia i mają na celu zapewnienie nam bezpieczeństwa oraz uniknięcie podobnego urazu.
Lęk przed wystąpieniami publicznymi albo wypowiadaniem się w ogóle może być wynikiem ośmieszenia albo bycia źle potraktowanym za każdym razem, gdy jako dziecko próbowaliśmy coś powiedzieć. Może wynikać też z wychowania w atmosferze, gdzie „Dzieci i ryby głosu nie mają”.
Lęk ten może również występować jeśli jako dzieci byliśmy karani za płacz albo mamy w sobie przeświadczenie, że nie mamy nic ciekawego do powiedzenia, inni są lepiej przygotowani, wykształceni czy przebojowi.
Duże znaczenie maja tu też doświadczenia związane z edukacją: ponaglanie przez nauczyciela podczas czytania czy udzielania odpowiedzi ustnej… albo udzielenie błędnej odpowiedzi i wstyd z tym związany, zwłaszcza jeśli odpowiedź wzbudziła ogólną wesołość. Dziecko zablokowane w mówieniu na tym etapie życia może mieć ogromne trudności z wypowiadaniem się w późniejszym czasie.
Problemy z publicznym występowaniem mogą wynikać też z cech charakteru, np z nieśmiałości, wstydliwości czy bycia introwertykiem.
Warto przyjrzeć się swoim programom rodowym i poglądom:
- ktoś coś powiedział i zginął albo został ukarany
- dzieci i ryby głosu nie mają
- jak będę siedział cicho to nie będą niczego ode mnie chcieli
- nie mam nic ciekawego do powiedzenia
- inni wiedzą lepiej
- oni są ciekawsi ode mnie
- każdy to wie, więc po co mam mówić
- nie warto się odzywać
- i tak mnie nie słuchają
- jeśli się pomylę, wyśmieją mnie
- mogą zadać mi pytania, na które nie znam odpowiedzi
- a co jeśli mam niepełne albo błędne informacje?
Przy problemach z wypowiadaniem się warto przyjrzeć się poczuciu własnej wartości i wzmacniać w sobie pozytywne cechy. A przede wszystkim zbadać swoje poglądy na temat siebie, innych i własnego poczucia bezpieczeństwa w świecie zewnętrznym…
